ปี 2020 คำถามนี้ผมได้ยินบ่อยมาก ว่า UNIX เริ่มไม่มีอนาคตแล้ว รวมถึง Mainframe เองก็ด้วยว่าเริ่มไม่มีอนาคตแล้ว ต่อไปจะไม่มี UNIX/Mainframe แล้ว ?
ปัจจุบันโลกไอทีได้ก้าวเข้าสู่ระบบเสมือนเต็มตัว ไม่ว่ามองไปทางไหนเราก็จะเจอกับ Virtualization บ้าง Cloud บ้าง ทำให้หลายคนเข้าใจว่าระบบเลกาซีแบบ UNIX หรือ Mainframe ไม่มีจุดยืนในตลาด และจะล้มตายไปในที่สุด
แน่นอนว่ากระแสโลกเปลี่ยน หลายๆ อย่างย่อมเปลี่ยนแปลงได้ แต่มันถึงจุดที่ระบบอันทรงพลังอย่าง UNIX ถึงเวลาต้องอำลาโลกแล้วจริงหรือ ?
UNIX คืออะไร ?
เอาสั้นๆ ง่ายๆ UNIX คือระบบปฏิบัติการทางคอมพิวเตอร์ตัวหนึ่ง เฉกเช่น Windows, Linux แต่ UNIX ถือกำเนิดขึ้นมาก่อน และเป็นพื้นฐานสำคัญที่ทำให้เกิดระบบปฏิบัติการยอดฮิตอย่าง Linux และ MAC OS ในเวลาต่อมา นานแค่ไหนหรือ ? UNIX ถือกำเนิดออกมาครั้งแรกในปี 1971 ส่วน Windows ออกมาในปี 1985 และ Linux พึ่งจะถูกนำเสนอครั้งแรกในปี 1991 เรียกว่าแก่กว่ากัน 20 ปีเลย
UNIX มีใครพัฒนาบ้าง ?
แต่ก่อนจะมี 3 ค่ายหลักคือ Oracle พัฒนา Solaris, IBM พัฒนา AIX และ HPE พัฒนา HP-UX แต่ปัจจุบัน HP-UX อยู่ในช่วงหยุดพัฒนา และมีแนวโม้มที่จะเลิกพัฒนาต่อในอนาคต ทำให้คาดว่าจะเหลือแค่ Solaris กับ AIX ส่วนเพื่อนร่วมก้วนของ UNIX อย่าง BSD นั้นผมไม่แน่ใจว่าปัจจุบันมีใครนำไปใช้ทำอะไรบ้าง แต่ก่อนมีคนใช้ทำ CG (Computer Graphic) กับพวก SCADA อยู่เป็นจำนวนมาก ปัจจุบันกระแส Linux มาแรงทำให้ไม่แน่ใจว่ายังมีคนผลิตเหลือเท่าไหร่
UNIX กับ Linux ต่างกันหรือเหมือนกัน ?
Linux เป็น Open Source แล้ว UNIX ละ ? จริงๆ UNIX ก็มีส่วนที่เป็น Open Source เหมือนกันครับ เราเรียกกลุ่มนี้ว่า Free BSD, Open BSD กับ Open Solaris แต่ที่ต่างกันคือ Linux ใช้โครงสร้าง License ที่เรียกว่า GNU ส่วน UNIX ใช้โครงสร้าง License ที่เรียกว่า BSD ซึ่งมีความเหมือนและต่างกันพอควร เอาเป็นว่าผมไม่ขอเจาะลึกนะครับ ตัดมา UNIX ที่ขายกันในปัจจุบันทั้ง Solaris กับ AIX มีพื้นฐานมาจาก System-V ซึ่งเป็นแบบมีค่าลิขสิทธิ์ครับ ต่างกันกลุ่มบนนะครับ (เรื่องความคุ้มค่าของ Open Source กับ License ตรงนี้ผมขอไว้วันหลังดีกว่า ไม่งั้นคงยาวเกินไป)
อีกความต่างคือ Linux สามารถรันบน Platform หรือ Hardware ได้หลากหลาย แต่ก็มีข้อจำกัดเรื่องราคา และการให้บริการ เช่น Linux บนเครื่อง Mainframe อาจจะมีค่าใช้จ่ายพอๆ กับใช้ Mainframe OS ก็ได้ หรือบางทีอาจจะมากกว่าด้วยซ้ำไป ส่วน UNIX เองเคยมีความพยายามนำไปรันบน X86 เหมือนกันอย่างพวก openbsd, freebds, opensolaris แต่ปัจจุบัน ก็เงียบๆ ไป
ความเหมือนคงเป็นเรื่องคำสั่ง ทั้ง UNIX / Linux มีโครงสร้างคำสั่งที่คล้ายคลึงกัน รูปแบบการทำงานที่พอจะเทียบเคียงกันได้ หากใครมีความรู้ Linux อยู่แล้วก็สามารถนำความรู้มาปรับใช้บน UNIX ได้ไม่ยาก แต่ไม่ได้มี Library ร่วมกันนะครับ พวกนี้แยก Library ชัดเจน ของใครของมันไม่ยุ่งกัน แต่ Source Code บางส่วนสามารถนำไป Compiles ข้ามกันได้
UNIX ไม่เหมาะกับ Cloud ?
เริ่มที่ระบบ Virtualization ก่อน ต้องบอกว่า บน UNIX อย่าง HP-UX มี Virtual System แบบ Enterprise ใช้งานมาตั้งแต่ปี 2005 ก่อนที่ VMware จะนำ vSphere ออกมาขายในปี 2009 ถึง 4 ปี และ UNIX หลักๆ ทั้ง Solaris, AIX, HP-UX ล้วนแล้วแต่ มี Virtualization ให้ใช้ทั้งนั้น ที่ดีคือส่วนใหญ่รวมมาในลิขสิทธิ์แล้วเรียกว่าซื้อมาแล้ว ใช้ได้เลยไม่ต้องซื้อเพิ่ม
จากนั้นถ้าดูที่ระบบคลาว UNIX เองโดยผู้ผลิตรายใหญ่ทั้ง IBM และ Oracle ต่างมีระบบคลาวที่พื้นฐานมาจาก UNIX ทั้งนั้น เรียกว่าระบบ UNIX ก็มีอยู่บนคลาวเช่นกัน เพียงแต่เราอาจจะไม่ได้ใช้งานมันเลยไม่รู้ว่ามันมีใช้งานอยู่ แถมลูกค้าที่ใช้งานก็ไม่ใช่น้อยๆ นะครับ
UNIX มีข้อเสียอะไร ?
ข้อเสียหลัก ก็เรื่องคนหาคนทำยากขึ้น ราคาคนที่ทำได้มีค่าตัวแพง อีกเรื่องก็คือราคาเริ่มต้นที่แพง UNIX ชุดเล็กๆ ราคาหลักล้าน แต่ถ้าเป็นเครื่อง X86 ราคาไม่ถึงแสนก็มีขายอยู่
UNIX แพงเลยทำให้ต้องตาย ?
อันนี้ขึ้นกับมุมมองเลยครับ ถ้ามองกันแต่ราคา ไม่คำนึงถึงอย่างอื่นเลย แน่นอนว่า UNIX Platform แพงกว่า X86 Platform มากๆ เรียกว่าตั้งแต่ 2–10 เท่ากันเลยทีเดียว แต่ในแง่ของธุรกิจ เราไม่ได้วัดกันที่ราคาอย่างเดียว แต่เราวัดกันที่ความคุ้มทุน หรือ Return on Investment (ROI)
ราคา Hardware ฝั่ง UNIX แพงกว่า ?
ผมอยากให้ทุกคนเห็นตารางนี้ ที่ผมใช้ขายงานจริง ให้กับลูกค้า
จะเห็นกว่า ราคาของ UNIX System จะแพงกว่า X86 System ราวๆ 3 เท่าแต่ประสิทธิภาพที่ได้นั้น มากกว่า 8 เท่า ทั้งจำนวน Thread ที่มากกว่า ทั้งความเร็ว CPU ที่มากกว่า จากราคานี้หลายคนอาจจะสงสัยว่าทำไม ราคา X86 System ดูแพงจัง สาเหตุมาจากสองอย่าง คือหนึ่ง CPU Grade ที่ผมเอามาเปรียบเทียบเป็น CPU ตัว Top ที่มีสเปกใกล้เคียงมากพอที่จะเอามาเทียบกับสเปกของ UNIX และสอง Cache System ที่บนฝั่ง X86 มีน้อยและราคาค่อนข้างแพงกว่าฝั่ง UNIX สำหรับลูกค้าผมหลายที่เมื่อต้องการเลือกซื้อประสิทธิภาพ แน่นอนว่า UNIX กินขาดด้วยราคาที่ถูกกว่า และจำนวนที่น้อยกว่าย่อมส่งผลต่อค่าบำรุงรักษาที่น้อยกว่า เช่นค่าพื้นที่ ค่าไฟ เป็นต้น ซึ่งเป็นต้นทุนแฝงที่หลายคนไม่ได้คิดกัน
ราคา Software ฝั่ง UNIX แพงกว่า ?
ไม่ว่าจะใช้ Open Source หรือ License Software ถ้าต้องการซื้อ MA หรือต้องการให้มีคนช่วยแก้ปัญหา แน่นอนว่าคุณต้องจ่ายเงิน ถึงจะเข้าเงื่อนไขนี้ หากใช้ Open Source หรือ Free Software ที่ดูแลเองได้ จัดการเองได้ ไม่ต้องการใครหน้าไหนบนโลกมาช่วย อันนี้ไม่ต้องคิดต่อแล้วครับ ไปใช้ X86 ได้เลยครับ
ตัวเลขที่ผมแสดงให้ดู เป็นตัวเลขสองแบบคือ Software ที่คิด CPU Core เป็นหลัก กับ Software ที่คิด CPU Socket เป็นหลัก จะเห็นว่า UNIX จะได้เปรียบด้านราคาเพราะ 1 CPU ของ UNIX มีจำนวน Core มากกว่า และถ้าเทียบกับ จำนวน Thread ที่ได้ ก็ไม่ต้องคิดเลยครับ เพราะจ่ายเงินค่า Software เท่ากัน แต่ฝั่ง UNIX ใช้งานได้มากกว่า 8 เท่า ซึ่งถ้าเอา 8 ไปคูณราคาฝั่ง X86 แน่นอนว่า ไม่มีใครกล้าจ่าย
แล้วด้านการบำรุงรักษาละ ?
UNIX 1 System มีอายุการใช้งานอย่างน้อย 10 ปี (บางระบบรันถึง 20 ปี) ในขณะที่ X86 System อายุใช้งาน 5 ปี เท่ากับว่า เงินลงทุนที่ใช้ หารด้วย 10 กับหารด้วย 5 ต่างกันสองเท่าแบบนี้ UNIX ชนะขาด
ด้าน UNIX OS เองมีการปรับเปลี่ยนค่อนข้างน้อย คนใช้น้อยกว่า แน่นอนว่าเจอช่องโหว่น้อยกว่าเช่นกัน การบำรุงรักษาการปรับเปลี่ยนเวอร์ชั่น การลงแพท น้อยกว่าฝั่ง X86 เยอะ ค่าใช้จ่ายด้านนี้ ก็น้อยกว่าเช่นกัน
ถ้าเครื่องมันดีก็รัน Linux บนเครื่อง UNIX ซะเลยสิ ?
แน่นอนว่า UNIX ที่ขายอยู่ทั้งสองเจ้า เป็นระบบปฏิบัติการเฉพาะ จึงรันได้บนเครื่องจำเพาะเช่นกัน โดย Oracle Solaris รันได้บนเครื่อง Oracle Server ที่ใช้ Sparc CPU และ IBM AIX รันได้บนเครื่อง IBM Power System ที่ใช้ Power CPU ถามว่า เครื่อง Oracle Server กับ IBM Power Server ติดตั้งเป็น Linux แทนได้มั๊ย ? ได้ครับ แต่คนใช้น้อยมาก ส่วนใหญ่จะรัน Linux เป็น Guest มากกว่าที่จะลงแบบ Bare Metal เอาเป็นว่าผมยังไม่เคยเห็นใครลงแบบ BM นะครับ แค่ถ้าลงแบบ VM นี่มีคนทำอยู่ครับ (ผมก็ทำ)
ความเห็นส่วนตัวผมคือ ทำไมถึงอยากใช้ Linux ที่ผู้อื่นนำมาพัฒนาต่อ แทนที่จะใช้ OS ที่ผู้ผลิต Hardware ขึ้นมาใช้เองละ ด้วยราคาที่ถูกกว่า และความเข้ากันได้ที่มากกว่า ถ้ามีเหตุผลอื่นสนับสนุน ก็ทำได้แต่จะคุ้มค่าหรือเปล่าต้องไปลองคำนวณดู
สรุป
จะเห็นว่า UNIX เองยังมีข้อดีอีกเยอะ ขึ้นอยู่กับว่าคุณนำไปใช้งานอย่างเหมาะสม ถ้าเราคำนวณ ROI ได้ถึงจุดหนึ่ง จะเห็นว่า UNIX มีความคุ้มค่ามากกว่า ผู้ผลิตเองก็มองเห็นคุณค่าทางนี้และยังผลิตสินค้าออกมาจำหน่ายเรื่อยๆ รวมทั้งก็ยังมีลูกค้าอีกกลุ่ม ที่มีความจำเป็น หรือมองเป็นความคุ้มค่าในการใช้งาน และยังคงเลือกใช้งาน UNIX อยู่ ตามความคิดผม UNIX จะยังคงอยู่ได้อีกนานเกิน 20 ปี แน่ๆ หรือจนว่าอนาคตจะมี Quantum Technology เข้ามาแทนที่ เมื่อนั้นทั้ง Linux และ UNIX คงได้ไปพร้อมกัน หากไม่สามารถปรับตัวไปรันบน Quantum Platform ได้
จนกว่าจะเจอกันใหม่
Lek Noi~
